Sint Bavo, Noordwijkerhout
Monumentaal wonen op Landgoed In den Houte

Te midden van het groene Landgoed in den Houte staat de blikvanger: het hoofdgebouw van Sint Bavo. Een monument dat jaren dienst deed als hoofdgebouw van een psychiatrische instelling staat nu in het centrum van de herontwikkeling van het gehele gebied. Met veel oog voor het monument, z’n details en karakteristieke sfeer wordt het gebouw getransformeerd tot bijzondere woonomgeving in het groene landschap van Noordwijkerhout.

De opgave

Van officiële voorpost naar solitair centrum

Tussen 1913 en 1918 is de Sint Bavo van architect Bekkers in gebruik genomen als onderdeel van het Rooms-Katholiek Krankzinnigengesticht. Het complex telde acht paviljoens en enkele dienstgebouwen, en ruim 35 hectare onbeteugeld duinlandschap. Het hoofdgebouw bestaande uit het administratiegebouw aan de voorzijde, de kapel in het midden en personeelsvleugels aan de achterzijde was de poort van de openbare maatschappij tot de besloten inrichting. De entree getuigt van statuur met z’n rijke vormgeving en sterke relatie de Franse tuin aan de voorzijde. De achterzijde van het complex is toegankelijker in vormgeving en ging duidelijk een relatie aan met de paviljoens. Inmiddels zijn de paviljoens gesloopt en is sinds 2005 ook het hoofdgebouw niet meer in gebruik. Het complex is in 2018 gekocht door Trebbe en Novaform, die een jaar eerder het grote terrein rondom het gebouw hadden aangekocht met als doel er ca. 700 woningen te bouwen.

Analyse

Een samengesteld gebouw

Het hoofdgebouw van de Sint Bavo is aan het begin van de 20e eeuw ontworpen door P.J. Beckers volgens het paviljoenstelsel voor de Congregatie van de Broeders van Liefde. Het was hét pronkstuk van het terrein. Details zoals marmeren zuilen, hoge glas-in-loodramen, togen en sierelementen gaven het gebouw aanzien en statuur. Daarbij werd er destijds gedacht dat patiënten zich snel beter zouden voelen in een omgeving met veel natuur, frisse zeelucht, zonlicht en prachtige architectuur. Alles werd dus met zorg vormgegeven. Het hoofdgebouw heeft een duidelijke structuur in drie eenheden opgedeeld kan worden; het statige administratiegebouw aan de voorzijde, de kapel als het centrale hoogtepunt met koperen koepel en de personeelsgebouwen met centrale keuken aan de achterzijde. Het complex werd omsloten door een lange galerij die het met een uitreikende beweging met de paviljoens aan de achterzijde verbond.

Onze visie

verbinding als hoofdingrediënt

De uitgangspunten voor het ontwerp funderen we op de krachtige kenmerken van de historische structuur van het hoofdgebouw. De individuele karakters, sfeer en kwaliteiten van de drie bouwdelen in combinatie met de verbindende galerij vormen de basis voor het ontwerp. Daarnaast markeert het gebouw een krachtige centrale as binnen de wijk. Gelegen tussen de Franse én Engelse tuin is het hoofdgebouw het hart van een nieuwe gemeenschap.

Ontwerp

Licht, hoogte en ruimtelijkheid

Vanuit de historische structuur worden de specifieke kwaliteiten van elk deel weer in de woonruimtes aan het licht gebracht. De grootse ontvangstruimte van het administratiegebouw koesteren we de grande entree die het verbindt met de kapel en genieten de woningen prachtig uitzicht op de Franse tuin die weer in ere hersteld wordt. Door de bestaande structuur te gebruiken worden woningen van royaal formaat ‘overhoeks’ ontworpen, waardoor daglicht van zo veel mogelijk kanten het de ruimtes binnen schijnt en optimaal van het uitzicht genoten kan worden. In de kapel wordt de ruimtelijkheid benadrukt door authentiek glas-in-lood en plafonds van meer dan 6 meter hoog. Aan de achterzijde wordt in de oude keuken van de voormalig personeelsgebouwen unieke nieuwe woningen gecreëerd met een semi-industrieel karakter, passend bij de oorspronkelijke sfeer. Ook hier is veel aandacht voor licht en ruimtelijkheid en benadrukken veranda’s de relatie met het omliggende landschap.

 

Verbinding

Ook de verbindende galerijen vinden hun weg terug in het ontwerp in de vorm van veranda’s die de overgang van binnen naar buiten markeren en de uitstraling van het complex als geheel onderstrepen. Hoewel de originele entree in gebruik blijft wordt het gebouw van diverse toegangen voorzien. De ruimte tussen de kapel en het voormalig personeelsgebouw wordt getransformeerd tot intieme straat. Een intiem groen hart binnen het complex waar de voordeuren van de woningen in het personeelsgebouw op aansluiten.

Projectgegevens

opdrachtgever:
Novaform vastgoedontwikkelaars
team:
Braaksma & Roos Architectenbureau, RROG stedenbouw en landschap Advies, Bureau MoNed (Bouwhistorie), Buro Bouwfysica Feniks Installatie-adviseurs ( Bouwfysica | brandveiligheid | installaties), Pieters Bouwtechniek (constructeur), Bouwbedrijf Van den Hengel (aannemer)
datum:
2019 - heden
status:
Rijksmonument
programma:
Appartementen en woningen