modern wonen in de oude balistraat

balistraat, den helder

In opdracht van Helder vastgoed geeft Braaksma & Roos een nieuw gezicht aan de markante Helderse Balistraat. Deze van oorsprong kleinschalige arbeiderswoningen bestaan inmiddels ruim 100 jaar en verkeren in slechte staat. Geïnspireerd op het oorspronkelijke karakter geeft ons team vorm aan 52 nieuwe woningen.

Napoleon noemde Den Helder ooit ‘het Gibraltar van het Noorden.’ Gebouwd op een ingepolderde zeebodem, bestaat de stad voor 73% uit kustlijn. De Balistraat werd in 1919-1920 gebouwd in het toen nog landelijke gebied achter de Polderweg. De bouw hiervan was de aanzet tot de vorming van een geheel nieuwe wijk: de Indische buurt. In de Balistraat werden 52 woonhuizen voor arbeiders gebouwd. De woningen zijn traditioneel opgezet, laag in hoogte en hebben een authentieke en verfijnde architectuur. Inmiddels maakt de Balistraat deel uit van de portefeuille van Helder Vastgoed en worden de huizen gebruikt als sociale huurwoningen. Nu, ruim 100 jaar na de eerste steen, zijn de huizen niet langer van voldoende kwaliteit: ze zijn niet geïsoleerd, klein en bouwkundig in slechte staat. Braaksma & Roos Architectenbureau is gevraagd om de gehele straat nieuw leven in te blazen geïnspireerd op de architectuur van toen, en van nieuwe, toekomstbestendige huizen te voorzien.

De Balistraat is één van de stadsuitbreidingen uit het begin van de 20e eeuw, toen veel militairen zich hier verzamelden. De huidige straat heeft nog steeds hetzelfde karakter als vroeger: omlijst door ritmische bouwblokken met royale voor- en achtertuin, en een plantsoen aan het eind van de straat. De blokken samen zijn duidelijk een geheel, maar hebben met onderling verschillende ritmiek ook een eigen signatuur. In het verleden zijn de huizen al meermaals gerenoveerd waarbij bijzondere details zoals luiken, raamverdeling, luifels en schoorstenen zijn verdwenen. Materialen zijn vervangen voor goedkopere versies en ook het originele tuinontwerp met karakteristieke erfafscheidingen is niet langer aanwezig. De oorspronkelijke entree van de straat is terloops dicht gebouwd waardoor de straat ook van richting is veranderd.

Inspiratie vanuit het oorspronkelijke straatbeeld stond aan de basis van het ontwerp. Net als 100 jaar geleden worden verschillende bouwblokken ontworpen met elk een eigen ritmiek in de afwisseling van gevelelementen. Ook de erfafscheidingen worden weer integraal mee ontworpen. Karakteristieke kenmerken keren terug, zoals bijvoorbeeld de gevels met het witte stucwerk boven en het oranjerode metselwerk onder. Ook details zoals daklijsten, rollagen en de kenmerkende luifels bij de voordeuren worden in een eigentijdse interpretatie teruggebracht. De huizen worden beter geïsoleerd, worden groter en krijgen met name op de eerste verdieping meer ruimte. De nok blijft onder de hoogte van de omliggende bebouwing. Het kleinschalige gevoel van een arbeidersstraat wordt hierdoor versterkt. De entree van de straat wordt benadrukt met een ander metselwerkverband.

Het is de ambitie van Helder Vastgoed dat de nieuwe woningen natuurinclusief worden ontworpen en er minstens weer 100 jaar tegenaan kunnen. Op de daken worden zonnepanelen zorgvuldig ingepast in het karakteristieke straatbeeld met rode panelen op de rode daken. Aan de achterzijde worden het schanskorven gevuld met sloopafval van de huidige bebouwing aan de Balistraat – een fijne nestplaats voor beestjes. Op verschillende plekken worden voorzieningen voor de lokale biodiversiteit getroffen.