Na tientallen jaren van leegstand werkt Braaksma & Roos Architectenbureau in opdracht van de Van Gendthallen BV aan de restauratie en herbestemming van de monumentale Van Gendthallen in Amsterdam. In aansluiting op de transformatie van het rauwe fabrieksterrein op Oostenburg tot levendige nieuwe stadswijk worden de karakteristieke hallen vanuit hun individuele kwaliteiten nieuw leven ingeblazen met een bijzondere verscheidenheid aan functies.
Van Gendthallen, Amsterdam herbestemming van een industrieel rijksmonument
De opgave
Industriële beleving
Het complex van de Van Gendthallen dateert uit het eind van de 19e eeuw en beslaat een oppervlakte van maar liefst 13.000 m2. De vijf verschillende aaneengeschakelde hallen werden destijds ontworpen als schil voor een divers en altijd veranderend programma. Vanuit de pragmatiek van de industriële functie werd het complex dan ook continu aangepast aan nieuwe gebruikerseisen en werden nieuwe gevelopeningen gemaakt, deuren dichtgezet en daken aangepast. Het interieur laat zich nog altijd kenmerken door de ritmiek en repetitie van kolossale kolomconstructies, lange zichtlijnen en de lichtinval door de lange lichtstraten in het dak. Deze elementen vormen een essentieel onderdeel van de beleving van het rijksmonument. Ook de prominente dwars-as die de hallen onderling verbindt is een belangrijk ingrediënt van de industriële werkplaats. In het nieuwe programma is het koesteren en versterken van deze ruimtelijke beleving een fundamenteel uitgangspunt.
Analyse
Innovatie als kernwaarde
Bijna honderd jaar lang stond het complex ten dienste van spectaculaire ontwikkelingen en innovaties in de machine-industrie; hier werden geavanceerde locomotieven gebouwd, scheepsschroeven gegoten, de eerste dieselmotoren gemaakt en over de hele wereld verspreid. Technologie en innovatie zijn volledig verweven met het DNA van deze plek en het complex, en krijgen vanzelfsprekend een plek in het nieuwe programma. De hallen zullen een nieuwe thuishaven worden voor ondernemers, kunstenaars, technologische startups en pioniers.
Visie
Verankerd op Oostenburg
De hallen worden gekoesterd zoals ze nu zijn; rijk aan historische gebruikssporen, robuust met rafelranden en vol van patina. Oude installaties, leidingen en schachten, hijsconstructies, bovenloopkranen en verschillende coderingen in belijning en cijfers op de muren en vloeren – alles draagt sterk bij aan de beleving van het industriële verleden. De oude spoorlijn die in het verleden de verschillende hallen met elkaar verbond, krijgt opnieuw een verbindende betekenis in de vorm van een straat die de hallen doorkruist, waarmee het complex een directe aansluiting krijgt op de wijk. Met verschillende publiek toegankelijke functies en lokale horeca wordt het complex onlosmakelijk onderdeel van het lokale stedelijke weefsel. In deze video (geproduceerd door Van Gendthallen) vertelt Job Roos meer over de visie op de Van Gendthallen Amsterdam.
Duurzaamheid
Toekomstbestendige herontwikkeling
Het is de ambitie om de Van Gendt Hallen tot een energieneutraal complex te maken. Daarmee zullen de hallen het nieuwe gebruik in de toekomst optimaal kunnen faciliteren. Het rauwe karakter van de hallen blijft daarbij zoveel mogelijk gewaarborgd. Zo worden bijvoorbeeld de authentieke gietijzeren sponningen van de 4600(!) ruitjes voorzien van vacuümglas t.b.v. betere isolatie. Het dak wordt zowel op de dichte delen als in het glas voorzien van zonnepanelen en de vloer wordt verwarmd en gekoeld met twee warmte-koude installaties die gebruik maken van aardbuffering. Lees hier meer over de laatste updates over de duurzame transformatie.






terugbrengen van iconisch profiel
Van oorsprong hadden de vijf hallen een rijk silhouet; de daken waren voorzien van stoomkappen, schoorstenen en verschillende aan- en opbouwen in de vorm van kranen en andere hijsconstructies. Dit silhouet is in de loop der jaren flink verschraald. In het nieuwe ontwerp wordt dit iconische profiel van het complex hersteld en eigentijds, duurzaam en toekomstbestendig gematerialiseerd: het technische en industriële dakpatroon van glas- en zonnepanelen inclusief de karakteristieke stoomkappen. Het terugbrengen van de stoomkappen vergroot bovendien het klimaat met een regelbare ventilatie.